میانگین عمق پوشش اکتشاف در جهان ۷۹ متر و این میزان متاسفانه برای ایران یک متر است به این معدنی که بسیاری از معادن ایران غیر فعال هستند و یا کار اکتشاف و یا نقشه برداری انجام نشده است.
نقشه برداری از معادن و به روز نگاه داشتن این نقشه ها در راستای مطالعات دقیق و در زمان بندی های مشخص یکی از ضروریات در زمینه برنامه ریزی در خصوص اکتشاف و بهره برداری از معادن محسوب می شود.
در این زمینه قانون گذار به صراحت بر لزوم انجام دقیق و علمی نقشه برداری معادن و گزارش دهی به سازمانهای صمت و سازمان زمین شناسی تاکید می کند.
روند اجرای طرح های نقشه برداری در فرایند های مختلف اکتشاف و بهره برداری معادن مورد تاکید قرار گرفته است.
نقشه برداری معدنی، فرآیندی است که در آن از تکنولوژی‌های مختلف نقشه برداری، به منظور کشف و استخراج معادن استفاده می‌شود. این فرآیند، شامل اندازه‌گیری و نقشه برداری منطقه‌های معدنی، تعیین مرزها، ارتفاعات، ویژگی‌های خاص زمین‌شناسی و موارد دیگر است. این اطلاعات، سپس به منظور برنامه‌ریزی بهینه و بهره‌برداری از معادن به کار می‌رود
نقشه برداری در معدن از ضروری ترین کارهایست که می بایست در تمامی مراحل مختلف عملیات ( اکتشاف و محاسبه ذخیره، احداث راه دسترسی به معادن روباز و زیر زمینی، حفاری، آتشباری و استخراج معادن و …) انجام گیرد و عملا بدون داشتن نقشه نمی توان کاری را بطور صحیح و اصولی در معادن پیش برد. به همین خاطر لازم است تا از همان ابتدای اکتشاف و یا شروع استخراج، برای نقشه برداری تمهیدات لازم اندیشیده شود.
بر مبنای ماده 14 قانون معادن مصوب سال 1390 و ماده 63 آیین نامه اجرایی قانون معادن بندهای 4 و 5 همچنین ماده 106 آین نامه اجرایی قانون معادن مصوب سال 1392 و ماده 4 قانون نظام مهندسی معدن و مواد 3،17 و 19 آیین نامه اجرایی آن، انجام خدمات نقشه برداری در پروسه اکتشافات معدنی ضروری است.
همچنین به استناد ماده 4 قانون و مواد 3، 17 و 19 آیین نامه اجرایی آن هر گونه انجام امور فنی در فعالیتهای معدنی و استعلامات مراجع ذی صلاح و گزارش های عملیات اجرایی منوط به امضای اشخاص حقیقی و حقوقی ذیل نقشه های تهیه شده می باشد.
نقشه برداران و کارشناسان مکلفند بر اساس رعایت سلامت اداری در امور اجرایی و نظارتی در مسیر اقدامات اکتشافاتی در صورت بروز هر گونه مغایرت با ارائه گزارشهای کتبی اطلاع دهند و از اجرای امور مهندسی امتناع کنند در غیر این صورت متخلف محسوب و مراجع قضایی معرفی می شوند.
در خواست خدمات نقشه برداری مورد نیاز گزارش پایان عملیات اکتشافی و طرح بهره برداری و تعیین حجم هندسی برداشت از معادن پس از ارائه از شرکتهای اکتشافی به سازمان صمت باید به سازمان زمین شناسی ارسال شود.
به منظور تهیه نقشه توپوگرافی و برآورد حجم برداشت هندسی برای تهیه گزارشهای پایان عملیات اکتشافی یا طرح های بهره برداری معدن علاوه بر عضو نقشه بردار سازمان عضو تهیه کننده گزارش پایان عملیات اکتشافی یا طرح بهره برداری معدن نیز در زمان برداشت الزاما باید حضور داشته باشند.
حسب دستور العملهای موجود اولویت در اجرای نقشه برداری معادن با اعضای دارای پروانه رسمی در استان می باشد و در صورت کمبود نیرو میتوان از کارشناسان استان های مجاور و در نهایت از کارورزان استفاده کرد.
در خصوص تهیه نقشه پایان عملیات اکتشافی و طرح های بهره برداری نقشه بردار موظف است بر اساس مختصات محدوده معدن در پروانه اکتشاف گواهی کشف و پروانه بهره برداری نسبت بر ثبت و جانمایی و در تصاویر گوگل ارت اقدام کند.
تعیین حجم برداشت معادن، به منظور شناخت وضع موجود و بررسی محل برداشت، دپوی مواد معدنی، باطله ها و محدوده فاقد تغییرات توپوگرافی ، تعیین نقشه های بهره برداری مشخص شدن روش نقشه برداری زمینی یا پهپادی در زمان مشخص شده باید به ادارات مربوطه صمت ارجاع شود.
یکی از مهمترین اهداف نقشه برداری در فرایند اکتشاف مستند سازی و تهیه نقشه وضع موجود برای تعیین حجم برداشت ذخایر معدنی در دوره های زمانی مختلف می باشد.
نقشه برداری از معادن برای تعیین حجم در سنوات بعدی صرفا در محدوده فعالیتهای معدنی مستند بر بازدید میدانی، تصاویر گوگل ارت، گزارش های مسئول فنی ، عضو ناظر و بازرسین انجام می پذیرد.
بر مبنای امکان نظارت مستمر و ارزیابی دقیق نقشه ها و برآورد کنترل احجام هندسی و دسترسی آرشیو فنی سازمان های زمین شناسی در استان ها باید این نقشه را بر مبنای سامانه های وب جی آی اس و مپز سرور تجمیع و در اختیار کارشناسان قرار دهد.
یکی از مهمترین راه های تعیین حقوق دولتی معادن ارجاع به نقشه های زمین شناسی می باشد و هر گونه اشتباه در این زمینه ارگان نقشه بردار ضررها را جبران می کند.
هر گونه تعیین میزان ذخایر، توپوگرافی منطقه و کروکی معادن بر مبنای نقشه برداری انجام می شود.
در هر یک از مراحل عملیات معدنی که تهیه نقشه زمین شناسی ضرورت داشته باشد تعیین یک نفر به عنوان مسئول تهیه نقشه زمین شناسی ضروری است.
